عضلات در حال ورزش 10 تا 18 برابر در حال استراحت احتیاج به خون دارند، 20 دفعه بیشتر قند و اکسیژن مصرف مى نمایند، 50 بار زیادتر گازکربنیک دفع مى نمایند، و با توجه به همین ارقام ، اهمیت کار قلب هنگام ورزش روشن مى گردد .
در واکنش قلب در برابر کار عضلانى ، مشاهده مى شود ضربانهاى دبى ، حجم خون ، فشارخون و حتى ترکیبات فیزیکی وشیمیایى خون را دگرگون مى سازد. ضربان قلب هنگام کار بدنى ، یعنى زمانى که عضلات را به فعالیت مى داریم ، 2 - 3 و حتى 4 برابر، و امکان دارد به 200 ضربه در دقیقه برسد. حجم خون 2 - 3 برابر و دبى قلب 6 - 7 و حتى 8 برابر و گاه زیادتر شود و دبى قلب از 4 لیتر در دقیقه ممکن است به 30 تا 35 لیتر در دقیقه برسد، در صورتى که دبى قلب شخص سالم و ورزیده در حال معمولى 25 لیتر است .
حجم قلب ورزش کاران و کارگرانى که کار بدنى سنگینى دارند، بدون شک افزایش مى یابد، اما این افزایش به عقیده بسیارى ، فیزیولوژیک و کاملا طبیعى است . در اثر فعالیت بدن ، حجم قلب افزایش مى یابد، زیرا جدار بطن ها به ویژه بطن چپ ضخیم مى شوند، یعنى همانطور که عضلات بازو در اثر ورزش یا ابتلا به برخى بیمارى ها قوى مى شود، عضلات قلب هم در اثر کار، قوى مى گردد و در نتیجه قدرت انقباض قلب زیاد مى شود...)
نقش ورزش در عضلات بدن :
1. قدرت انقباض و نظم ضربان قلب پس از مدتى ورزش کردن بهتر مى شود...
2. گنجایش ریه ها بیشتر مى گردد و در نتیجه ، اکسیژن بهترى و بیشترى به بدن مى رسد... ورزش صحیح و معتدل و متناسب با مزاج ، سبب نظم و ثبات حرکات تنفس مى گردد و تنفس عمیق تر، ولى شمارش آن کمتر مى شود.
3. هرچه شخص ورزیده تر باشد، مقدار سوخت بدنش نقصان مى یابد، یعنى در حقیقت در اثر مدتى ورزش کردن ، بدن بهتر از مواد غذایى خود استفاده مى کند.
4. رشد و نمو بهتر انجام مى گیرد، زیرا اکسیژن بهتر و بیشتر به تمام نسوج مى رسد و در نتیجه ، فعالیت غدد داخلى افزوده شده و بنابر عقیده اى در عضلاتى که فعالیت مى کنند، موادى ایجاد مى شوند که به رشد و نمو کمک مى نماید.
5. قوه جذب و دفع بهتر مى شود.
6. بدن عادت مى کند در برابر مختصر فعالیت ، ناگهان نفس تنگى پیش نیاید و ضربان قلب زیاد نشود و دیرتر خسته گردد و عرق نماید.
7. هماهنگى بین اعصاب و مراکز عصبى و تقویت اعصاب ، ایجاد شده و کارهاى فکرى ، آسانتر مى شود.
در کتاب زن و ورزش نیز درباره فواید ورزش چنین آمده است :
((بدن انسان برخلاف ماشین یا هر وسیله دیگر که بر اثر کار و فعالیت مستهلک مى گردد، با کار جان گرفته و توانایى بیشترى کسب مى نماید. در زمانهاى گذشته ، حرکت و تمرین هاى بدنى ، بخشى از کار روزانه فرد به شمار مى رفت ، اما امروزه بر اثر پیشرفت تکنولوژى و ماشین ، باید بیشتر از گذشته در جستجوى حرکت بود، و هر فرد بایستى آن را در برنامه روزانه خود بگنجاند...
تنفس و یا نفس کشیدن وسیله اى است که با آن ، اکسیژن به همه بدن مى رسد و مواد زاید و اکسیده به بیرون ریخته مى شود. در خلال تمرین ، میزان نفس کشیدن افزایش مى یابد. شخصى که بدنش تربیت شده با تمرین هاى ورزشى است ، آهسته تر و عمیق تر از افراد دیگر نفس مى کشد، فشارهاى وارد بر سیستم تنفسى خویش را با تلاش کمتر و کارایى بیشتر پاسخ گوست .
تمرین ها به دستگاه هاضمه به دو طریق کمک مى کنند:
1. به علت پى آمد نیاز بدن به غذا، اشتها را افزایش مى دهند،
2. حرکت اندامهاى هاضمه تسریع مى شود و حرکات دودى شکل معده - که موجب هضم غذا مى گردد - سریعتر و راحت تر صورت مى گیرد.
تمرین هاى ورزشى ، عمل تخلیه را بهبود و از یبوست پیشگیرى مى کند. حرکات دودى شکل افزایش مى یابد و در نتیجه ، روند ترشحات بدن کارآمدتر تنظیم مى شوند. به طور کلى افرادى که فعالیتهاى جسمانى بیشترى دارند، کمتر از افراد کم حرکت ، به بیمارى سنگ کلیه و اختلالات مشابه به آن مبتلا مى شوند.
بسیارى از مواد زاید، از طریق غدد عرق در پوست بدن بیرون ریخته مى شود. این فرایند با تمرینهاى شدید ورزشى تسریع مى شود، علاوه بر این ، عرق کردن باعث تمیز شدن پوست مى گردد.
ارزش دیگر تمرینهاى ورزشى ، در افزایش تولید سلولهاى قرمز خون در بافتهاى لنفاوى استخوان است . شمارش هموگلوبین خون بر اثر فعالیت بالا مى رود. تمرینها از بالا رفتن فشار خون جلوگیرى مى کند.))
به طور کلى نقش ورزش در سلامتى انسان آنقدر زیاد است که امروزه بسیارى از بیماریها را با ورزش مداوا مى کنند، که به این شیوه مداوا (( ورزش درمانى )) گفته مى شود.
